بررسی همه واکنش های شیمیایی اسید سیتریک

معرفی اسید سیتریک

اسید سیتریک یک اسید آلی ضعیف با فرمول شیمیایی C6H8O7 است که به طور طبیعی در مرکبات مانند لیمو و پرتقال یافت می شود. این ترکیب به عنوان یک ماده نگهدارنده، طعم دهنده و تنظیم کننده pH در صنایع غذایی، دارویی و شیمیایی کاربرد گسترده ای دارد. در این مطلب از اسید آنلاین، مرجع قیمت اسید سیتریک در ایران به بررسی مهم ترین واکنش های شیمیایی اسید سیتریک با موادی نظیر تری سدیم سیترات، زانتانگام، پتاسیم سوربات و غیره می پردازیم. با ما همراه باشید. 

ساختار شیمیایی اسید سیتریک

ساختار شیمیایی اسید سیتریک شامل سه گروه کربوکسیل (-COOH) و یک گروه هیدروکسیل (-OH) است:

      COOH
       |
HOOC - C - CH2 - COOH
       |
       OH

فرمول مولکولی: C6H8O7

نام آیوپاک: 2-hydroxypropane-1,2,3-tricarboxylic acid

خواص شیمیایی اسید سیتریک

قبل از اینکه به بررسی واکنش های شیمیایی اسید سیتریک بپردازیم، بیاید درباره مهم ترین خواص آن صبحت کنیم.

• حلالیت: در آب و الکل به راحتی حل می شود.

• اسیدیته: یک اسید سه پروتونه (قادر به از دست دادن سه پروتون است).

• پایداری: در دمای بالا تجزیه شده و آب و دی اکسید کربن آزاد می کند.

• کمپلکس کنندگی: با فلزات کمپلکس تشکیل می دهد (مانند سیترات کلسیم).

واکنش های شیمیایی اسید سیتریک

اکنون که تا حدودی با خواص شیمیایی اسید سیتریک آشنا شدیم، بیایید به بررسی واکنش شیمیایی سیتریک اسید با برخی از مواد مهم بپردازیم.

۱. واکنش اسید سیتریک با نمک ها (نمک های فلزی)

اسید سیتریک با نمک های فلزی واکنش داده و سیترات فلزی تولید می کند، مثال:

C6H8O7 + 3NaHCO3 → Na3C6H5O7 + 3CO2 + 3H2O

۲. واکنش با بیکربنات سدیم (جوش شیرین)

این واکنش تولید گاز دی اکسید کربن می کند و در صنعت شیرینی پزی کاربرد دارد:

C6H8O7 + 3NaHCO3 → Na3C6H5O7 + 3CO2↑ + 3H2O

۳. واکنش با آمونیوم

اسید سیتریک با آمونیاک واکنش داده و سیترات آمونیوم تولید می کند:

C6H8O7 + 3NH3 → (NH4)3C6H5O7

۴. واکنش با جوش شیرین (بیکربنات سدیم)

همانند واکنش قبلی، تولید گاز CO2 می کند و در تولید نوشابه ها و نان استفاده می شود. 

۵. واکنش با وانیلین

اسید سیتریک می تواند به عنوان کاتالیزور در واکنش های استریفیکاسیون وانیلین عمل کند.

۶. واکنش با پتاسیم سوربات

اسید سیتریک می تواند pH محیط را کاهش داده و اثر نگهدارندگی پتاسیم سوربات را افزایش دهد.

۷. واکنش با زانتان گام

اسید سیتریک بر روی زانتان گام تأثیر مستقیمی ندارد، اما pH پایین آن می تواند ویسکوزیته محلول زانتان را تغییر دهد.

۸. واکنش با تری سدیم سیترات

اسید سیتریک با تری سدیم سیترات در سیستم های بافری استفاده می شود تا pH را تنظیم کند:

C6H8O7 + Na3C6H5O7 → بافر سیترات

شرایط حمل دریایی اسید سیتریک با مواد مختلف

اگر شرکت بازرگانی دارید، ممکن است شما قصد حمل اسید سیتریک و یکی از این مواد را به صورت دریایی کانتینری داشته باشید. بنابراین دانستن این نکات می تواند از خطرات و ضررهای احتمالی جلوگیری کند.

۱. حمل اسید سیتریک با بیکربنات سدیم (جوش شیرین)

• خطر اصلی: واکنش تولید گاز CO2 (در صورت وجود رطوبت یا حرارت)

• نتیجه کلی:

  • در صورت نشت همزمان، ممکن است فشار گاز افزایش یابد (خطر ترکیدن ظروف در محیط بسته).

  • پیشنهاد: بهتر است در ردیفه های جداگانه و با فاصله حمل شوند.

۲. حمل همزمان اسید سیتریک با آمونیاک (NH3)

• خطر اصلی: تشکیل سیترات آمونیوم و احتمال آزادسازی گاز آمونیاک در صورت نشت

• نتیجه کلی:

  • در صورت تماس با محلول غلیظ، بخارات سمی ایجاد می‌شود.

  • پیشنهاد: از حمل همزمان در یک کانتینر خودداری شود.

۳. حمل همزمان اسید سیتریک با پتاسیم سوربات (نگهدارنده غذایی)

• خطر اصلی: خطر خاصی ندارد، اما اسید سیتریک می‌تواند اثربخشی آن را افزایش دهد.

• نتیجه:

  • حمل همزمان معمولاً بی‌خطر است، اما باید از نفوذ رطوبت جلوگیری کرد.

۴. حمل سینریک اسید با تری سدیم سیترات (بافر شیمیایی)

• خطر اصلی: هیچ واکنش خطرناکی ندارد.

• نتیجه:

  • حمل همزمان کاملاً ایمن است و حتی در صنایع غذایی با هم ترکیب می‌شوند.

۵. حمل اسید سیتریک با زانتانگام (صمغ غذایی)

• خطر اصلی: هیچ واکنش شیمیایی ندارد، اما رطوبت ممکن باعث چسبندگی شود.

• نتیجه:

  • حمل همزمان بی‌خطر است، اما بسته‌بندی باید ضد رطوبت باشد.

۶. حمل با وانیلین

• خطر اصلی: واکنش خاصی ندارد، اما اسید سیتریک ممکن است بر عطر آن تأثیر بگذارد.

• نتیجه:

  • بهتر است در شرایط جداگانه حمل شود.

۷. حمل با نمک‌های فلزی (مانند کلرید سدیم)

• خطر اصلی: در غلظت‌های بالا ممکن است خوردگی ایجاد کند.

• نتیجه:

  • حمل همزمان معمولاً بی‌خطر است، اما از تماس مستقیم جلوگیری شود.

دسته‌بندی IMDG برای اسید سیتریک

• کلاس: ۸ (مواد خورنده)

• UN Number: ۱۷۸۹

• گروه بسته‌بندی: III (خطر نسبتاً پایین)

مواد خطرناک که نباید با اسید سیتریک حمل شوند:

ماده	دلیل عدم سازگاری
بازهای قوی (مانند سود سوزآور)	واکنش خنثی‌سازی شدید و گرمازا
اکسیدان‌های قوی (مانند پراکسید هیدروژن)	خطر تجزیه و تولید گاز
فلزات فعال (مانند سدیم، پتاسیم)	تولید گاز هیدروژن و خطر انفجار

توصیه‌های حمل دریایی اسید سیتریک

1. حمل با بیکربنات سدیم و آمونیاک: بهتر است جداگانه حمل شوند.

2. حمل با پتاسیم سوربات، تری سدیم سیترات و زانتان گام: بی‌خطر است (شرط اصلی جلوگیری از رطوبت).

3. مواد ناسازگار: از حمل همزمان با بازهای قوی و اکسیدان‌ها خودداری شود.

4. بسته‌بندی: باید در ظروف مقاوم به خوردگی (مانند پلی‌اتیلن) و در محیط خشک نگهداری شود.

✅ پیشنهاد نهایی: در صورت حمل ترکیبی، حتما از جداسازی فیزیکی و کنترل دما و رطوبت اطمینان حاصل کنید.

جمع بندی

اسید سیتریک یک ترکیب پرکاربرد در صنایع غذایی، دارویی و شیمیایی است که به دلیل خاصیت اسیدی، کمپلکس کنندگی و توانایی در واکنش با ترکیبات مختلف (مانند بیکربنات سدیم، آمونیاک و نمک های فلزی) اهمیت دارد. در این مطلب واکنش اسید سیتریک را برخی از مهم ترین مواد بازرگانی بررسی کردیم و همچنین شرایط حمل همزمان اسید سیتریک را با این مواد بررسی کردیم. 

خرید اسید سیتریک از اسید آنلاین

اگر قصد خرید عمده و خرد اسید سیتریک را دارید، می توانید با تماس با شماره های ۰۲۶۹۱۰۰۵۵۲۵ | ۰۹۹۲۸۸۸۹۷۱۹ ضمن دریافت مشاوره رایگان، بهترین قیمت و کیفیت را در سریع ترین زمان ممکن خریداری کنید. اسید آنلاین پیشتاز ارائه قیمت های رقابتی و کیفیت درجه یک انواع اسید سیتریک آبدار و اسید سیتریک خشک در ایران است.