برندهای مطرح اسید سیتریک
اسید سیتریک یا با اصطلاح بازار جوهرلیمو اسیدی آلی با خاصیت طعم دهندگی، ترشکننده و کلاتکنندگی، یک بلور بی رنگ و بدون بو و طعم ترش می باشدکه در صنایع به ویژه صنایع غذایی استفاده میشود یعنی به عنوان یک آنتی اکسیدان به شکلی غیر مستقیم با کلات یونهای فلز که موجب اکسیداسیون هستن، مورد استفاده قرار میگیرد و همین عامل کلات کنندگی موجب کاهش فعالیت باکتری ها نیز می شود. به دلیل تشکیل یون های سیترات با کمپلکسهای فلزی اثر کلات کنندگی این ماده بسیار بالا میباشد. برای به جود آمدن انواع استرهای مونو، تری، دی و میکس ها اسید سیتریک ها را توسط الکل ها استرید میکنند.
ویژگی های اسید سیتریک
اسید سیتریک یکی از اسیدهای آلی مهم در طبیعت است و به عنوان اسید میوهای شناخته میشود. بسیاری از میوهها مانند لیمو، نارنج، و لیموترش حاوی این اسید هستند. مهمترین ویژگی این اسید این است که طعم ترش و مطبوعی را به میوهها میبخشد. در صنعت غذایی، اسید سیتریک به عنوان یک افزودنی غذایی و اسیدی کننده مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین، به عنوان یک ماده حافظه نیز در محصولات غذایی، نوشیدنیها، و محصولات بهداشتی مورد استفاده قرار میگیرد.
خواص فیزیکی اسید سیتریک
از لحاظ خصوصیات فیزیکی اسید سیتریک در آب محلول می باشد. این ماده موجب تقویت طعم در طعمهای پایهی مرکبات میگردد.
تاثیرات مثبت این اسید در محافظت از محصولات غذایی در برابر فساد، ترشحات معده را افزایش داده و به بهبود عملکرد گوارش کمک میکند. استفاده از اسید سیتریک در محصولات غذایی به دلیل خصوصیات طعمی و حفاظتی آن، جایگاه ویژهای در صنعت غذایی دارد.
پیشنهاد اسید آنلاین: آخرین قیمت اسید سیتریک
اسید سیتریک از لحاظ شیمیایی هیدروکسی اسید به شمار میرود. در حقیقت اسید سیتریک یک تری کربوکسیلیک است که مقادیری پروتئین در آن وجود دارد. فرمول شیمیایی این اسید C6H8O7 میباشد. اسید سیتریک دارای سه گروه کربوکسیلی (-COOH) است که به سه اتم کربن متصل شدهاند. اسید سیتریک متابولیتی کاربردی است که برای موجودات هوازی کاربرد دارد. این ساختار شیمیایی اسید سیتریک نشان دهنده وجود اسیدهای “آلیکاربوکسیلی” در این ترکیب است که به طعم ترش معروف است.
در نوشابه ها و آب نبات از خاصیت طعم ترشی این ماده استفاده میشود. در صنایع داروسازی جهت تثبیت و حفاظت از داروها در برابر فرآیندهای شیمیایی و عوامل بیماریزا مانند ویروس و باکتری استفاده میشود.
اسید سیتریک دارای چه خصوصیات شیمیایی است؟
سیتریک اسید یاacidcitric از نظر شیمیایی در دو شکل خشک و آبدار وجود دارد. تفاوت بین تشکیل این دو شکل در فرآیند تشکیل آنهاست. اسید سیتریک انهیدرات از آب گرم و اسید سیتریک مونو هیدرات از آب سرد تشکیل میشود.
از تعریف بالا نتیجه می گیریم که اسید سیتریک آبدار در دمایی حدود ۷۸ درجهی سانتی گراد می تواند به شکل اسید سیتریک خشک تبدیل شود. اسیدیته اسید سیتریک در حدود ۳.۲ است و همانطور که می دانیم در محصولات مرکبات مانند لیمو و پرتقال وجود دارد.
کاربرد های اسید سیتریک
اسید سیتریک موارد کاربرد بسیار گسترده ای در صنایع غذایی دارد. از غذاهایی که با اسید سیتریک acidcitric استفاده میشوند میتوانیم از بستنیها، نوشیدنی، شربت، سس، ژله، مربا و رب و غیره نام ببریم.
در محصولات گوشتی اسید سیتریک را استفاده میکنند تا به عنوان یک جایگزین یا یک عامل موثر در کم کردن مصرف نیتریت باشد. در این فرآیند و در محصولات گوشتی اسید سیتریک کاربرد زیادی دارد.
اسیدآنلاین عرضهکنندهی انواع اسیدسیتریک داخلی و وارداتی در گریدهای دارویی و غذایی با بالاترین کیفیت و قیمت های رقابتی میباشد. برای خرید اسیدسیتریک از طریق وبسایت اسیدآنلاین اقدام به ثبت سفارش نمایید.
درصورت هرگونه سوال یا بروز مشکل در مراحل ثبت سفارش با کارشناسان ما تماس بگیرید.
سدیم سیترات نمک اسید سیتریک
پیش از عمل کریستالیزاسیون طی فرآیندی با تنظیم دقیق اسیدیته نمک سدیم سیترات را به دست میآورند.
تولید اسیدسیتریک به شکل طبیعی یا صنعتی
عمده ترین کشور تولید کننده اسیدسیتریک “چین” است. از روشهای بسیار متداول و رایج برای تولید این ماده استفاده از یک نوع قارچ به نام “آسپرژیلوس نایجر” میباشد.
بالاتر از ۵۰ درصد اسید سیتریک در جهان در کشور چین تولید میشود و میزان این تولید در سال های اخیر بیش از دو میلیون تن بودهاست ومقدار جهانی مصرف آن در بازار در سال ۲۰۱۶ رقمی معادل ۲.۵ میلیارد دلار بوده است.
کاربردهای سیتریک اسید در صنایع غذایی
اسید سیتریک در صنایع غذایی استفاده های گسترده ای دارد. در زیر به برخی از این موارد اشاره شدهاست. اگر بر اساس درصد مقدار مصرف اسید سیتریک را در صنایع مختلف مد نظر قرار دهیم ارقام زیر را میتوانیم بیان کنیم:
- نوشیدنی ها که در حقیقت بیشتر از ۵۰ درصد اسید سیتریک در صنایع نوشیدنی مورد استفاده قرار میگیرد. برای مطالعه کامل در این زمینه به مقاله اسید سیتریک و کاربرد نوشیدنی ها در آن مراجعه کنید. در واقع از اثرات طعم دهندگی تا نگهدارندگی و ترکیب با سدیم بیکربنات برای گازدار شدن نوشیدنی ها از این ماده استفاده میکنیم.
- سایر صنایع غذایی ۲۰ درصد
- شویندهها ۲۰ درصد
- آرایشی، دارویی و سایر صنایع شیمیایی ۱۰ درصد
سایر کاربردهای اسید سیتریک
بالا بردن ماندگاری
داشتن یک محیط با اسیدیته پایدار و ثابت برای بقای باکتری ها لازم است. برای ممانعت از رشد باکتری ها باید محیطی با PH پایین داشته باشیم تا در این محیط جمعیت آنها افزایش نیابد. این مورد در برخی محصولات مانند کنسروها، محصولات گوشتی، مربا و ژلهها مهم تر است.
طعمدهندگی در مواد غذایی
فرآورده های غذایی می توانند طعم ترشی را از اسید سیتریک بگیرند. این ماده در آبمیوه ها و نوشیدنی های گازدار و نوشیدنی ها و لواشک و اکثر محصولات غذایی که به طعم ترش نیاز دارند، مورد استفاده قرار می گیرد.
خاصیت امولسیفایر
خاصیت امولسیفایر یعنی ایجاد محیط همگن برای چربی تا این چربی ها لخته نشوند و بافت مطلوب و مناسب و یکدستی را ایجاد کنند. در بستنی و برخی نوشیدنی ها این ویژگی اسید سیتریک وجود دارد و باعث ایجاد پیوند یک دست میگردد.
ماءالشعیر و نوشیدنی های گازدار
محیط اسیدی ضعیف برای نوشیدنی هایی مانند ماءالشعیر و یا سایر نوشابه ها لازم است و برای ایجاد این بستر اسیدی ضعیف از اسید سیتریک استفاده میکنند
بهبود فرآیند جذب
محیط اسیدی در صنایع غذایی یه محیط مناسب برای جذب بهتر ویتامین ها و مواد غذایی فراهم می کند. در مکمل های غذایی از اسید سیتریک برای فراهم آوردن این محیط اسیدی استفاده میشود. در برخی مکمل ها مانند ویتامین ث برای طعم دهندگی از اسی سیتریک استفاده می کنند زیرا بدون وجود این ماده طعم ویتامین C تلخ است.
اسید سیتریک خشک یا انهیدرات
اسید سیتریک خشک یا انهیدرات یا بی آب که اسیدی تریکربوکسیلیک است که به علت خاصیت آنتی اکسیدانی یک ماده کمکی در مواد غذایی و دارویی میباشد. اسید سیتریک خشک از پایدار شدن مواد فعال حفاظت می کند و یک مادهی نگهدارنده نیز میباشد. سیتریک اسید انهیدرات یک ماده نگهدارنده است. در صنایع دارویی ای ماده خواص فراوانی دارد و به عنوان ماده ضد انعقاد عمل می کند.
خاصیتهای اسید سیتریک ها
اسید سیتریک خاصیت نگهداری مناسب را دارد. تا حد زیادی، این خاصیت میتواند به دلیل خنثی شدن نسبت به pH محیط باشد. اسید سیتریک به عنوان یک ماده آنتیاکسیدانی هم شناخته میشود که خصوصیات آنتیاکسیدانی و خنثیسازی به عنوان یک ماده حفاظتی مورد استفاده قرار میگیرد. که میتواند از اکسایش و زنگزدگی برخی مواد جلوگیری کند. این خاصیت به دلیل توانایی آن در کاهش یا جلوگیری از اکسیداسیون مواد است. به عبارت دیگر، این اسید میتواند از اکسایش مواد و ایجاد آنتیاکسیدان در سیستمهای مختلف جلوگیری کند.
خاصیت آنتی اکسیدان اسید سیتریک
آنتیاکسیدانها از ایجاد رادیکالهای آزاد جلوگیری کرده و اثرات آسیبزای اکسایش را کاهش میدهند. این ویژگی مهم در حفاظت از مواد در برابر زنگزدگی، افت کیفیت، و حفظ خواص مواد میتواند نقش اساسی داشته باشد.
همچنین، آنتیاکسیدان بودن اسید سیتریک میتواند در تقویت خواص آن به عنوان یک ماده حفاظتی و افزودنی در محصولات مختلف غذا و مواد شیمیایی نقش داشته باشد.
با این حال، همواره باید شرایط نگهداری را در نظر گرفته و از تماس با مواد شیمیایی یا شرایط محیطی غیرمناسب جلوگیری کرد. همچنین، مهم است که دستورالعملهای تولید کننده و شرایط ایمنی را رعایت کرده و اسید سیتریک را در شرایط مناسب و بهروز نگه دارید. برای استفاده بهینه از این خاصیت حفاظتی، توصیه میشود دستورالعملهای تولید کننده و مقررات مربوطه را رعایت کنید.
اسید سیتریک از ایجاد رادیکالهای آزاد جلوگیری کرده و از اکسیداسیون مواد جلوگیری میکند. این خاصیت حفاظتی مواد را در برابر زنگزدگی و تغییرات کیفیتی که ناشی از اکسیداسیون است، بهبود میبخشد. این ماده به عنوان یک اسید ضعیف میتواند در فرآیند خنثیسازی مشارکت کند. این خاصیت مواد را از تغییرات pH ناشی از افزودن اسید یا باز جلوگیری میکند.
اسید سیتریک و افزودنی های غذایی
www.acs.org/molecul
desirechemicals.com
-
کنترل حجم گاز تولیدی:
- افزودن اسید سیتریک به خمیر میتواند کنترل بهتری بر روی حجم گاز تولیدی در فرآیند تخمیر ایجاد کند.
-
پایداری ساختار:
- ممکن است باعث پایداری بیشتر ساختار خمیر شود و از فرورفتگی زودرس خمیر جلوگیری کند. برخی از راهکارهایی که اسید سیتریک ممکن است در پایداری ساختار نان ایفا کند عبارتند از پیشگیری از فرورفتگی زودرس که اسید سیتریک با مهارتخمیری که ارائه میدهد، ممکن است از فرورفتگی زودرس خمیر نان جلوگیری کند و ساختار نان را پایدارتر کند. مورد دیگر تعادل در تخمیر است که این اسید ممکن است کمک کند تا تخمیر خمیر به یک نقطه تعادلی برسد که باعث حفظ ساختار و لطافت نان میشود.
-
تنظیم زمان تخمیر:
- این افزودنی میتواند زمان تخمیر را تنظیم کرده و کنترل بهتری بر روی فرآیند به دست آورد. این ماده یک فاکتور تنظیمکننده زمان تخمیر در فرآیند تولید نان مؤثر باشد. این موضوع به دلیل واکنش اسید سیتریک با سدیم کاربونات که باعث تولید دیسدیم سیترات، اکسید کربن، و آب میشود، میباشد.
به عنوان یک ماده مهارتخمیری، این واکنش میتواند کنترل بهتری روی فرآیند تخمیر ایجاد کند و زمان آن را تنظیم کند. با تنظیم مقدار استفاده شده از اسید سیتریک و تعداد سدیم کاربونات موجود در خمیر، میتوانید میزان گاز تولیدی، حجم خمیر، و ساختار نان را کنترل کنید.
برای بهترین نتیجه، توصیه میشود دستورالعملهای تولید کننده را دقیقاً رعایت کنید و تستهای کنترل کیفیت مربوط به زمان تخمیر را انجام دهید تا اطمینان حاصل شود که تغییرات بهینه در فرآیند به وجود آمده است.
روش تولید اسید سیتریک
برای تولید اسید سیتریک حدود صد سال پیش یک شیمیدان آمریکایی به عنوان یک ماده جانبی از متابولیسم ساکارز و یا گلوکز در قارچ Aspergillus niger این ماده را به دست آورد. هرچند در برخی منابع گفته شده که یک محقق سوئدی حدود ۲۵۰-۳۰۰ سال پیش اسید سیتریک را طی فرآیندی از آبلیمو استخراج کرده است. پس از آن متوجه شده اند که وقتی بستر شکر برای قارچ نایجر فراهم باشد، اسید سیتریک را تولید میکند. به گفته یکی از متخصصان تغذیه در حال حاضر ۹۹ درصد اسید سیتریک توسط تخمیر تولید می گردد و تنها ۱ درصد به وسیله مرکبات تهیه می شود.
در روش تولید در مقایسه با روش استخراج از مرکباتی مانند لیمو بازده بالاتری داریم و اثرگذاری آن نیز بیشتر است. از طرف دیگر روش استخراج از طریق قارچ نایجر از نظر اقتصادی مقرون بهصرفه تر است.
نکته اینجاست که باید توجه کنیم نسبت تقاضا به عرضه در اسید سیتریک به مرکبات بیشتر است یعنی تقاضای اسید سیتریک در صنایع بخصوص در صنایع غذایی و نوشیدنی ها بسیار بیشتر از عرضه مرکبات میباشد. پس از کشف روش تولید این اسید، تولید آن در مقیاسهای صنعتی شروع شد.
پس ازین فرآیند موادی مانند فسفات پتاسیم و سولفات منیزیم افزوده میشود و بعد از تعادل اسیدیته ماده حاصل وارد صفحه های استریل میشود و پس از چند روز برای مصرف قند بیشتر اسید سیتریک شروع به تولید میکند.
در زیر، چند مرحله اصلی این فرآیند آورده شده است:
۱. آغاز تخمیر:
قارچ Aspergillus niger در محیطی با حاوی محدودهای از مواد مغذی شروع به رشد میکند. این مواد میتوانند شامل گلوکز، سوربیتول، یا سیترات باشند.
کنترل شرایط تخمیر میتوانند بر آن اثر بگذارند، از جمله دما، pH، و مواد مغذی موجود. کنترل دقیق این شرایط مهم است تا بهرهوری تخمیر بیشینه باشد.
۲. تخمیر و تولید اسید سیتریک:
قارچ اسپرژیلوس نیگر در فرآیند تخمیر گلوکز و دیگر قندها را به اسید سیتریک تبدیل میکند. این تولید در محیطی با مقدار مناسب از سیترات (مثلاً به عنوان منبع سیترات) انجام میشود.
۳. فیلتراسیون و جدا سازی:
بعد از تولید اسید سیتریک، محلول را میتوان از سلولهای قارچ فیلتر کرد تا اسید به دست آید. این میتواند شامل فیلتراسیون و جدا سازی مواد جامد و مایع باشد.
جداسازی سلولهای میکروبی در مرحله اولیه فیلتراسیون به این شکل است که میکروبها و سلولهای جامد در محلول جدا میشوند.
این ممکن است با استفاده از فیلترهای مختلف با اندازه مناسب با توجه به ابعاد میکروبها انجام شود. پس از جدا سازی اولیه، فیلتراسیون ادامه مییابد تا سایر جامدات مانند ذرات ریز و مواد آلوده دیگر از محلول جدا شوند. این مرحله ممکن است با استفاده از فیلترها یا مواد جاذب جامد انجام شود. در برخی موارد، جهت کنترل رشد میکروبها و افت ویژگیهای آنتیباکتریایی، اقدام به کلرسازی محلول اسید سیتریک میشود.
۴. تصفیه:
مهمترین هدف تصفیه جدا کردن اسید سیتریک از مواد جامد و سلولهای میکروبی است تا اسید در شکل خالصتری به دست آید. اسید سیتریک به دست آمده را میتوان با استفاده از مراحل تصفیه مانند تبخیر، استخراج، یا کریستالیزه کرد تا به شکل خالصتری برسد. این مراحل ممکن است شامل تصفیه با استفاده از فرآیندهای مانند کریستالیزه، تبخیر، یا تقطیر باشد.
تکنیکهای تولید اسید سیتریک ممکن است در بسترهای مختلف و با شرایط فیزیکی و شیمیایی متفاوت انجام شود، اما این مراحل معمولاً جزو فرآیند تولید این اسید هستند.
نکته: در شرایط دیگر همین قارچ نایجر موجب فساد در مواد غذایی میگردد و ممکن است عامل بیماری ذات الریه گردد. از نظر پزشکی تحقیقات نشان میدهند که هیچ گونه نگرانی برای کپک این قارچ وجود ندارد.سازمان USDA وزارت کشاورزی ایالات متحده آمریکا اسید سیتریک را بی خطر اعلام کرد.
نام ها و عنواهای اسید سیتریک
اسید سیتریک در شیمی با نامها و عناوین مختلفی شناخته میشود. هر یک از این نامها به یک جنبه خاص از اسید سیتریک اشاره دارند و در بسترهای مختلف ممکن است استفاده شوند. برخی از این نامها و عناوین عبارتند از:
۱. اسید ۲-هیدروکسی-۱،۲،۳-تریکربوکسیلیک :
این نام، ترکیب شیمیایی اسید سیتریک را با دقت تعریف میکند.
۲.E330 :
این عنوان به عنوان یک کد مختصر برای اسید سیتریک در محصولات غذایی و صنعتی استفاده میشود. کد E330 به اسید سیتریک اشاره دارد و به عنوان یک کد مختصر در سیستم طبقهبندی مواد غذایی استفاده میشود. این کد به عنوان یک افزودنی معمولاً در فهرست مواد غذایی در بستهبندی محصولات غذایی ظاهر میشود.
در سیستم کد E، هر ماده غذایی یک کد منحصر به فرد دارد که اطلاعات مربوط به نوع و خصوصیات آن را ارائه میدهد. کد E330 به اسید سیتریک اختصاص داده شده است، و این نشاندهنده استفاده از اسید سیتریک به عنوان یک ماده افزودنی در محصولات غذایی است.
از اسید ستریک به عنوان یک افزودنی در مواد غذایی به دلیل خصوصیات آنتیاکسیدانی، افزایش مزه، و تنظیم pH استفاده میشود. این کد E330 در بستهبندیهای محصولات غذایی مختلف، از جمله آبمیوهها، نوشیدنیها، مربا، و محصولات خنککننده، به عنوان یک نشاندهنده استاندارد جهت شناسایی اسید سیتریک در محصولات غذایی استفاده میشود.
Carboxy-3-hydroxypentanedioic Acid.3 :
این نام نیز به ترکیب شیمیایی اسید سیتریک اشاره دارد.
Lemon Acid.4 :
چون اسید سیتریک به میزان قابل توجهی در مرکبات مانند لیمو حاصل میشود، به آن این عنوان هم داده شده است.
Sour Salt .5 یا نمک ترش:
این نام نیز به دلیل طعم ترش این اسید به کار میرود. عبارت “نمک ترش” معمولاً به یک ترکیب از نمک (سدیم کلرید) و اسید سیتریک اشاره دارد. این ترکیب معمولاً در آشپزی و برخی از محصولات غذایی برای افزودن طعم ترش به غذاها یا به عنوان محصولات فرهنگی مصرف میشود.
این ترکیب نمک و اسید سیتریک به عنوان جایگزین اسید خنککنندههای شیمیایی مانند هیدروکلریک اسید به کار میرود و طعم ترش و خنککننده را به غذاها اضافه میکند. معمولاً به عنوان یک افزودنی طعمدهنده و مواد بهبوددهنده طعم در محصولات مختلف از جمله پفک، چیپس، سسها، و تنقلات استفاده میشود.
در برخی مناطق، این ترکیب به عنوان “نمک ترش” یا “نمک لیمو” نیز شناخته میشود. با افزودن این ترکیب به غذاها، میتوان طعم تازگی و ترشی مخصوص لیمو را به غذاها افزود.
اسید سیتریک در محصولات آرایشی و بهداشتی
اسید سیتریک گاهی در ترکیبات لوازم آرایشی نیز استفاده میشود. به عنوان مثال، در محصولات مراقبت از پوست، این اسید به عنوان یک افزودنی معمولاً برای تنظیم pH و خواص اسیدی استفاده میشود. همچنین، ممکن است در فرآیند تولید شامپو، کرم صورت، ماسکهای صورت و محصولات آرایشی دیگر به کار رود.
اسید سیتریک در محصولات مراقبت از پوست ممکن است به عنوان یک ماده افزودنی یا تنظیم کننده pH استفاده شود. این اسید معمولاً در محصولات ضد آفتاب، کرمهای مرطوبکننده، تونرها، گلابیها، ماسکهای صورت و حتی برخی از محصولات آرایشی دیگر یافت میشود.
اسید سیتریک به دلیل خواص خنثیکننده pH و آنتیاکسیدانی که دارد، ممکن است در بهبود بافت پوست و کنترل چربی پوست نیز نقش داشته باشد. همچنین، مهم است که هر محصول حاوی این اسید، در ترکیبات محصول ذکر شده باشد تا افراد با حساسیتهای خاص اطلاع داشته باشند. در ترکیبات ماسکهای صورت نیز ممکن است استفاده شود.
تنظیم PH
این اسید به عنوان یک افزودنی معمولاً برای تنظیم pH و خواص اسیدی محصولات پوستی به کار میرود. همچنین، ممکن است برای اثرات ضد آکنه، تسکین دهنده و تازهکننده پوست نیز مورد استفاده قرار گیرد.
در صورت وجود حساسیت یا آلرژی نسبت به این ترکیبات، از استفاده از محصول خودداری کنید. همچنین، توصیه میشود که هرگز ماسکهای صورت حاوی اسید سیتریک را در نزدیکی چشم استفاده نکنید تا جلوی تماس مستقیم با چشمانتان را بگیرید.
درشامپوها ممکن است به عنوان یک ماده تنظیم کننده pH استفاده شود. این اسید معمولاً برای تعادل کردن و بهینهسازی مقدار pH محصولات به کار میرود و میتواند اثرات نرمکنندگی بر روی موها و افزودنی به عملکرد شامپو بیفزاید. درتونرها ممکن است به عنوان یک ماده تنظیم کننده pH استفاده شود. همچنین، این اسید ممکن است به عنوان یک آنتیاکسیدان و مادهای ملایم که میتواند به ترتیب پوست را تازهکننده کند، به کار رود.
اسید سیتریک در مصارف پزشکی
در زمینه پزشکی، اسید سیتریک معمولاً به عنوان یک ماده اسیدی در برخی از فرآوردهها یا محصولات دارویی مورد استفاده قرار میگیرد. این ممکن است به عنوان یک تنظیم کننده pH در فرآیندهای تولید داروها و حتی در تولید محصولات پزشکی مصرف شود.
همچنین، اسید سیتریک در بعضی از محصولات مرتبط با پزشکی مانند محلولهای آیشود و محصولات مراقبت از چشم استفاده میشود.
در صنعت داروسازی به عنوان یک افزودنی معمولاً برای تنظیم pH و بهبود مستحلبها استفاده میشود. این اسید اغلب به عنوان یک ماده ملایم و ایمن در داروها به کار میرود. به عنوان مثال، در برخی از فرآوردههای شربت، قرصها، یا حتی در محصولات پروتئینی مایع مصرفی، ممکن است این اسید به عنوان یک ماده تنظیم کننده متعادلکننده pH و یا به عنوان یک ماده معمولی جهت تولید بهتر داروها به کار گرفته شود.
در هر صورت، نحوه استفاده و دقیقاً در کدام دارو یا گروه دارویی از این اسید استفاده میشود، به ترکیبات خاص هر دارو و مقررات مرتبط با آن مربوط است. در ترکیبات شربتها به عنوان یک ماده تنظیمدهنده pH و بهبوددهنده طعم ممکن است به کار رود. این اسید علاوه بر این که موجب تنظیم pH محلول میشود، به عنوان یک ماده افزودنی ملایم معمولاً در صنعت غذایی و نوشیدنیها به کار میرود تا طعم محصول را بهبود بخشد.
مصرف اسید سیتریک در شربتها به دلیل ویژگیهای اسیدی و ملایمی که دارد، میتواند به تعادل و کیفیت بهتر طعم و pH کمک کند. گاهی در ترکیبات قرصها به عنوان یک ماده تنظیمدهنده pH و محافظ طعم و رنگ به کار میرود. این اسید به عنوان یک ماده افزودنی ملایم و ایمن در برخی از قرصها میتواند مفید باشد. هدف از استفاده از این اسید ممکن است کنترل و بهینهسازی ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی دارو، افزایش مستحلب قرص، یا کاهش تغییرات طعم و رنگ باشد.
گاهی در محلولهای چشمی به عنوان یک ماده تنظیمدهنده pH یا ماده معمولاً ملایم در ترکیبات محصولات استفاده میشود. این اسید ممکن است به عنوان یک عامل تنظیم کننده در سطح اسیدیته یا طعم و بوی محلول چشمی به کار رود. همچنین، ممکن است برای تحریک مستحلب محصول یا پایداری فرمولاسیون استفاده شود.
برای دقت بیشتر و اطلاعات دقیقتر، به برچسب محصول یا راهنمای تولیدکننده مراجعه کرده و توضیحات محصول را بررسی کنید. همچنین، مشاوره با یک پزشک یا متخصص چشمی میتواند در مورد مصرف محصولات چشمی کمک کند.
پاک کنندهی محصولات
از بین بردن لکه های قهوه، چای و سایر لکهها از طریق اسید سیتریک به عنوان پاک کننده امکان پذیر است. بعضی از محصولاتی که حاوی اسید سیتریک می باشند مبتنی بر آب هستند و موجب خوردگی در فلزها میگردند. بنابراین بعد از تمیز کردن با اسیدسیتریک حتما ان را خشک کنید. اسید سیتریک ممکن است در ترکیبات پاککنندهها به عنوان یک افزودنی یا تنظیمدهنده pH ملایمکننده، یا حتی به منظور افزایش اثرات تمیزکنندگی به کار رود. این اسید معمولاً به عنوان یک ماده ملایم با خواص تمیزکنندگی و ضد باکتریایی محدود به کار میرود.
استفاده از اسید سیتریک در محصولات تمیزکننده میتواند به تنظیم pH محصول، حذف لکهها، و افزایش براقیت و زیبایی سطوح کمک کند.. این اسید علاوه بر تنظیم pH محلول، ممکن است برای افزودنی به عملکرد پاککننده و بهبود خواص آن به کار رود.
استفاده از اسید سیتریک در پاککنندهها ممکن است به منظور تسکین بوی نامطبوع، پاکسازی موثرتر، یا ایجاد حالت خنککنندگی بر روی پوست باشد.
ضدعفونی کننده ها و کاربرد اسید سیتریک در آنها
این ماده را در محصولات ضدعفونی کننده مانند ضدعفونیکنندهی دست، اسپری حشرات، ضد قارچها و غیره به علت از بین بردن باکتری و ویروس کاربرد دارد. اسید سیتریک به عنوان یک اسید ضعیف معمولاً به عنوان ماده شوینده مستقیم استفاده نمیشود. این اسید در عمل بیشتر به عنوان یک ماده تنظیم کننده pH و ملایمکننده در محصولات شوینده، به ویژه دستشویی، شامپوها، صابونها، و محصولات مراقبت از پوست به کار میرود.
استفاده از اسید سیتریک ممکن است برای تعادل pH محصولات شوینده، افزایش اثرات ملایم، و کاهش تجمعهای معدنی احتمالی در آب سخت مفید باشد. در صابونها به عنوان یک ماده تنظیمدهنده pH و ملایمکننده ممکن است به کار رود. این اسید عمدتاً به عنوان یک افزودنی ملایم و طبیعی جهت بهبود خواص تمیزکنندگی و طعم صابون استفاده میشود.
استفاده از اسید سیتریک در صابون ممکن است به تعادل pH، کاهش تنش پوستی، و بهبود خواص مرطوبکنندگی و نرمکنندگی پوست کمک کند. عمدتاً این ماده به عنوان یک ماده تنظیم کننده pH و ملایمکننده استفاده میشود و تمایل زیادی به ایجاد تجمعات معدنی در آب سخت ندارد. با این حال، بستگی به مقدار و نسبت مصرف اسید سیتریک دارد.
اگر اسید سیتریک به میزان زیاد مصرف شود، احتمالاً نقش اصلی آن به تنظیم pH و افزایش اثرات ملایم در محصولات متصور میشود و تجمعات معدنی به عنوان نتیجهای از مصرف اسید سیتریک به شدت کاهش مییابد.
تهیه پنیر با اسید سیتریک
برای تهیه پنیر با استفاده از اسید سیتریک، میتوانید مراحل زیر را دنبال کنید:
مواد اولیه:
– شیر تازه یا شیر پاستوریزه
– اسید سیتریک (معمولاً به صورت پودر)
– نمک
– آب
مرحله دوم گرم کردن شیر:
– شیر را در دستگاه گرمکن گرم کنید تا به دمای حدود ۳۲-۳۷ درجه سلسیوس برسد.
مرحله سوم افزودن اسید سیتریک:
– اسید سیتریک را در یک کاسه جداگانه با آب مخلوط کنید.
– این محلول اسیدی را به تدریج به شیر اضافه کنید و همزمان مخلوط کنید تا شیر اسیدی شود.
مرحله چهارم تجمع پنیر:
– پس از افزودن اسید سیتریک، پنیر شروع به تجمع میکند. مناسب است که این مرحله حداقل ۱۵ دقیقه طول بکشد.
مرحله پنجم برش دانهها:
– وقتی که دانههای پنیر به اندازه مناسبی تجمع کردند، آنها را با چاقو به اندازههای مشخص ببرید.
مرحلهی ششم تصفیه پنیر:
– آب گرم را به پنیر اضافه کنید تا اسید سیتریک و اجزای اضافی دیگر از پنیر جدا شود.
مرحله ی نهایی نمک زدن:
– نمک را به پنیر اضافه کرده و مخلوط کنید.
فایدههای اسید سیتریک چیست؟
اسید سیتریک دارای مزایای مختلف برای سلامتی است. برخی از فواید اسید سیتریک عبارتند از:
۱.اثرات آنتیاکسیدانی:
اسید سیتریک به عنوان یک آنتیاکسیدان عمل میکند و میتواند در مقابل اثرات آسیبزای اکسیداتیو در سلولها محافظت کند.
۲. افزایش جذب آهن:
این اسید میتواند جذب آهن از مواد غذایی را افزایش دهد، که برای افرادی که به اندازه کافی آهن دریافت نمیکنند مفید است. این ماده میتواند فلزات غیرهم آهنی را متصل کند و در فرآیند هضم، جذب آهن از مواد غذایی را افزایش دهد.
این اثر مثبت برای افرادی که نیاز به افزایش جذب آهن دارند، مفید است. از سوی دیگر، برخی اطلاعات نشان میدهد که اسید سیتریک ممکن است در برخی مواقع، به خصوص اگر به صورت زیاد مصرف شود، جذب آهن را کاهش دهد.
این مسئله ممکن است برخی از افراد با کمبود آهن یا آنهایی که برنامههای درمانی خاصی دارند را متأثر کند.
تأثیر اسید سیتریک بر جذب آهن به مقدار مصرف، شرایط فیزیولوژیکی فرد، و نوع غذاهایی که همزمان مصرف میشوند، بستگی دارد.
۳. تنظیم PH
اسید سیتریک میتواند به تنظیم سطح pH در بدن کمک کند و از حفظ تعادل اسیدها و بازها در سیستم گوارشی سود برده و از مشکلاتی مثل سوزش معده جلوگیری کند.
۴. پشتیبانی از سیستم ایمنی:
ممکن است اسید سیتریک به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کند و در مقابل عفونتها و بیماریها مقاومت بیشتری ایجاد کند. اسید سیتریک به عنوان یک آنتیاکسیدان عمل میکند و از تولید رادیکالهای آزاد در بدن جلوگیری میکند. این مواد آزاد ممکن است سلولها را آسیب بزنند و باعث پیری زودرس و بروز برخی بیماریها شوند. میتواند به تقویت سلولهای دفاعی از جمله سلولهای سفید خون کمک کند. این سلولها در مقابل عفونتها و بیماریها نقش اساسی دارند. همچنین به بهبود جذب مواد مغذی در دستگاه گوارش کمک کند. این امر میتواند به تأمین انرژی و مواد مغذی مورد نیاز برای سلولهای دفاعی کمک کند.
۵. حفظ سلامت اعصاب:
برخی تحقیقات نشان میدهد که مصرف اسید سیتریک ممکن است در حفظ سلامت اعصاب و پیشگیری از برخی اختلالات عصبی موثر باشد. اسید سیتریک به عنوان یک آنتیاکسیدان عمل میکند و از تولید رادیکالهای آزاد جلوگیری میکند. این خصوصیت میتواند به حفظ سلولهای عصبی از آسیب و خطرات مرتبط با استرس اکسیداتیو کمک کند. برخی تحقیقات نشان دادهاند که مصرف اسید سیتریک میتواند بهبود عملکرد عصبی و افزایش کارایی مغزی را تقویت کند و همچنین کاهش التهابات در سیستم عصبی کمک کند.
التهابات میتوانند به طور غیرمستقیم به سلولهای عصبی آسیب بزنند. ممکن است تأثیر مثبتی بر سلامت اعصاب محیطی داشته باشد و از افت نوروپاتی در برخی شرایط جلوگیری کند.
مضرات اسید سیتریک
اکثر افراد بدون مشکل مصرف معمول اسید سیتریک از منابع طبیعی مانند لیمو و نارنج بهرهمند میشوند. با این حال، ممکن است برخی افراد به اسید سیتریک حساسیت داشته باشند یا شرایط خاصی داشته باشند که مصرف آن برای آنها مناسب نباشد. مضرات احتمالی عبارتند از:
۱. سوزش معده:
اسید سیتریک میتواند برخی افراد را حساس کند و باعث تحریک مخاط معده شود، به خصوص اگر شخص دارای مشکلات معده مانند زخم معده باشد. این ماده ممکن است مخاط معده را تحریک کند و برخی افراد را حساس کند، به خصوص اگر دارای مشکلات معده مثل زخم معده باشند. مصرف مقدار زیاد اسید سیتریک ممکن است باعث افزایش تولید اسید معده شود که برای افرادی که به سوزش معده یا اسیدیته معده حساسیت دارند، ممکن است مشکلساز باشد.
امکان دارد بر سفته معده اثر بگذارد و در برخی افراد علائمی مانند سوزش یا درد در قسمت بالایی معده ایجاد کند و از طرفی برخی افراد ممکن است به دلیل مشکلات معده خاص، مصرف اسید سیتریک را تحمل نکنند و این موضوع میتواند به تضعیف عملکرد کلی معده منجر شود.
۲. آلرژی یا حساسیت:
برخی افراد ممکن است به اسید سیتریک آلرژی داشته باشند یا حساسیت نشان دهند که موجب علائم ناخوشایندی مثل تحریک پوست، خارش یا سرفه شود.
۳. تأثیر بر اندازه دندانها:
مصرف زیاد میوههای اسیدی که حاوی اسید سیتریک هستند، ممکن است به طولانیمدت بر روی اندازه دندانها و ایجاد مشکلات دندانی تأثیر بگذارد. اسید سیتریک میتواند به مرور زمان باعث از دست دادن مینرالهای مهم از لایه سخت دندان شود و باعث سفیدی دندانها شود همچنین امکان دارد لایههای حساس دندان را نازکتر کرده و حساسیت آنها را افزایش دهد. ازجهتی به اندازه انامل دندان آسیب بزند و باعث افت کیفیت و ضعیف شدن دندانها شود.
توصیه هایی برای کاهش اثرات منفی اسید سیتریک بر دندانها:
– شستشوی دهان پس از مصرف: شستشوی دهان پس از مصرف میوههای اسیدی میتواند کمک کند تا اسیدها از دهان دفع شوند.
– استفاده از خنککنندهها: مصرف موادی مانند آب یا چای سرد میتواند اثر اسید سیتریک را کاهش دهد.
– استفاده از لیمو به میزان معقول: تا حد امکان مصرف میوهها و نوشیدنیهای اسیدی به میزان معقول و در طول زمان متناسب با ساعات غذا توصیه میشود.
– استفاده از مسواک با مینای فلورید: استفاده از محصولات حاوی فلورید، مانند مسواک و خمیر دندان با مینای فلورید، میتواند به حفظ مینای دندان کمک کند.
۴. تأثیر بر برخی داروها:
اسید سیتریک میتواند تأثیرات برخی داروها را تغییر دهد. برخی داروها با این اسید تداخل دارند، بنابراین افرادی که داروهای خاصی مصرف میکنند، باید با پزشک خود مشورت کنند.
اثرات سینرژیستی اسید سیتریک بر برخی داروها
برخی داروها سینرژی (تقویت موثرات متقابل) داشته باشد یا تأثیرات آنها را تغییر دهد. این امر ممکن است به دلیل تداخل در جذب، استفاده، یا دفع داروها باشد. برخی موارد معروف این تداخلات شامل موارد زیر هستند:
۱. داروهای ضد اسید معده:
افزایش اسیدیته معده به وسیله اسید سیتریک ممکن است تأثیرات داروهای ضد اسید معده را تغییر دهد.
۲. داروهای گروه ACE inhibitor :
برخی داروهای ACE inhibitor ممکن است با اسید سیتریک تعامل داشته باشند.
۳. داروهای ضد انعقاد خون Anticoagulants :
افزایش مصرف مواد حاوی ویتامینC که اسید سیتریک یک منبع از آن است ممکن است با داروهای ضد انعقاد خون تداخل داشته باشد.
۴. داروهای ضد هیستامین Antihistamines :
تداخلات ممکن است در مورد برخی داروهای ضد هیستامین ایجاد شود.
۵. داروهای ضد افسردگی:
برخی داروهای ضد افسردگی مانند ماونتن، ممکن است تداخلاتی با اسید سیتریک داشته باشند.
منابع:
www.acs.org/molecul
desirechemicals.com
اسید سیتریک به عنوان یک افزودنی معمولاً در محصولات غذایی مورد استفاده قرار میگیرد تا از اکسیداسیون مواد غذایی جلوگیری کند و عمر مفید آنها را افزایش دهد. .طعم دهندگی اسید سیتریک در جذبکننده های سودا، بستنی، غذاهای کنسروی و لواشک و نوشابه ها استفاده دارد. از اسید سیتریک در کنسروها برا جلوگیری از بوتولیسم نیز استفاده میکنند.
این ماده که یک افزودنی شیمیایی در محصولات مختلف استفاده میشود. برخی از کاربردهای اصلی آن عبارتند از:
۱. حفظ تازگی مواد غذایی: به عنوان آنتیاکسیدان، اسید سیتریک میتواند از اکسیداسیون و زنگزدگی مواد غذایی جلوگیری کند و ماندگاری آنها را افزایش دهد.
۲. تنظیم pH: این اسید به خوبی در تنظیم و تعدیل pH محصولات غذایی مؤثر است. از این خاصیت به منظور بهبود طعم و ویژگیهای حسی محصولات نیز استفاده میشود.
۳. افزایش مزه: اسید سیتریک به عنوان یک ماده افزودنی طعمدهنده مورد استفاده قرار میگیرد تا مزه محصولات را بهبود بخشد.
۴. افزایش کیفیت نان: در صنعت نانوایی، این اسید به عنوان ماده افزودنی جهت بهبود خصوصیات تخمیر و نان به کار میرود
اسید سیتریک و افزایش کیفیت نان چگونه است؟
اسید سیتریک به عنوان یک افزودنی در صنعت نانوایی ممکن است در بهبود برخی ویژگیهای کیفیتی نان نقش داشته باشد استفاده از این ماده در تولید نان ممکن است به عنوان یک ماده افزودنی باعث افزایش زمان نگهداری نان شود و این اثرات ممکن است از طریق چندین راه ظاهر شود. برخی از اثرات استفاده از این اسید در نان عبارتند از:
۱- تخمیر بهتر:
اسید سیتریک میتواند فرآیند تخمیر را بهبود بخشد. این ممکن است به نانی با ساختار و لطافت بهتر کمک کند.
۲- کنترل اسیدیته:
این اسید قابل استفاده در تنظیم pH تارجه و خمیر نان است. pH مناسب محیط تخمیر برای کارایی بهتر انزیمها و مخمرها اهمیت دارد.
۳- افزایش زمان نگهداری:
به عنوان آنتیاکسیدان، اسید سیتریک ممکن است از اکسیداسیون چربیها و راندمان مواد نگهدارنده جلوگیری کند، که میتواند زمان نگهداری نان را افزایش دهد. با این حال، مقدار استفاده شده و سایر عوامل در فرآیند تولید نان نیز بسیار مهم هستند. همواره توصیه میشود دستورالعملهای تولید کننده را رعایت کرده و تستهای کیفیت مختلف را برای اطمینان از مطابقت با استانداردهای مورد نیاز انجام دهید.
در حقیقت این ماده به عنوان یک آنتیاکسیدان عمل میکند و از اکسیداسیون چربیها در نان جلوگیری میکند. این میتواند زمانی که نان در تماس با هوا قرار میگیرد را بهبود بخشد و از کیفیت نان در طول زمان حفاظت کند. از جهت دیگر مهار تخمیرتوسط این ماده ممکن است بر تخمیر خمیر و افزایش پایداری ساختار نان تأثیر بگذارد. این مهار تخمیر میتواند موجب کنترل بهتر فرآیند تخمیر شده و در نتیجه، زمان نگهداری نان را افزایش دهد.
مهار تخمیر در نان توسط اسید سیتریک
استفاده از اسید سیتریک در تخمیر خمیر نان میتواند به عنوان یک ماده مهارتخمیری اقدام کند. این مهار تخمیری شدن در اثر واکنش اسید سیتریک با سدیم کاربونات (که ممکن است به عنوان منبع اسید در خمیر نان باشد) رخ میدهد
مهار تخمیری شدن میتواند به موارد زیر کمک کند:
-
کنترل حجم گاز تولیدی:
- افزودن اسید سیتریک به خمیر میتواند کنترل بهتری بر روی حجم گاز تولیدی در فرآیند تخمیر ایجاد کند.
-
پایداری ساختار:
- ممکن است باعث پایداری بیشتر ساختار خمیر شود و از فرورفتگی زودرس خمیر جلوگیری کند. برخی از راهکارهایی که اسید سیتریک ممکن است در پایداری ساختار نان ایفا کند عبارتند از پیشگیری از فرورفتگی زودرس که اسید سیتریک با مهارتخمیری که ارائه میدهد، ممکن است از فرورفتگی زودرس خمیر نان جلوگیری کند و ساختار نان را پایدارتر کند. مورد دیگر تعادل در تخمیر است که این اسید ممکن است کمک کند تا تخمیر خمیر به یک نقطه تعادلی برسد که باعث حفظ ساختار و لطافت نان میشود.
-
تنظیم زمان تخمیر:
- این افزودنی میتواند زمان تخمیر را تنظیم کرده و کنترل بهتری بر روی فرآیند به دست آورد. این ماده یک فاکتور تنظیمکننده زمان تخمیر در فرآیند تولید نان مؤثر باشد. این موضوع به دلیل واکنش اسید سیتریک با سدیم کاربونات که باعث تولید دیسدیم سیترات، اکسید کربن، و آب میشود، میباشد.
به عنوان یک ماده مهارتخمیری، این واکنش میتواند کنترل بهتری روی فرآیند تخمیر ایجاد کند و زمان آن را تنظیم کند. با تنظیم مقدار استفاده شده از اسید سیتریک و تعداد سدیم کاربونات موجود در خمیر، میتوانید میزان گاز تولیدی، حجم خمیر، و ساختار نان را کنترل کنید.
برای بهترین نتیجه، توصیه میشود دستورالعملهای تولید کننده را دقیقاً رعایت کنید و تستهای کنترل کیفیت مربوط به زمان تخمیر را انجام دهید تا اطمینان حاصل شود که تغییرات بهینه در فرآیند به وجود آمده است.
روش تولید اسید سیتریک
برای تولید اسید سیتریک حدود صد سال پیش یک شیمیدان آمریکایی به عنوان یک ماده جانبی از متابولیسم ساکارز و یا گلوکز در قارچ Aspergillus niger این ماده را به دست آورد. هرچند در برخی منابع گفته شده که یک محقق سوئدی حدود ۲۵۰-۳۰۰ سال پیش اسید سیتریک را طی فرآیندی از آبلیمو استخراج کرده است. پس از آن متوجه شده اند که وقتی بستر شکر برای قارچ نایجر فراهم باشد، اسید سیتریک را تولید میکند. به گفته یکی از متخصصان تغذیه در حال حاضر ۹۹ درصد اسید سیتریک توسط تخمیر تولید می گردد و تنها ۱ درصد به وسیله مرکبات تهیه می شود.
در روش تولید در مقایسه با روش استخراج از مرکباتی مانند لیمو بازده بالاتری داریم و اثرگذاری آن نیز بیشتر است. از طرف دیگر روش استخراج از طریق قارچ نایجر از نظر اقتصادی مقرون بهصرفه تر است.
نکته اینجاست که باید توجه کنیم نسبت تقاضا به عرضه در اسید سیتریک به مرکبات بیشتر است یعنی تقاضای اسید سیتریک در صنایع بخصوص در صنایع غذایی و نوشیدنی ها بسیار بیشتر از عرضه مرکبات میباشد. پس از کشف روش تولید این اسید، تولید آن در مقیاسهای صنعتی شروع شد.
پس ازین فرآیند موادی مانند فسفات پتاسیم و سولفات منیزیم افزوده میشود و بعد از تعادل اسیدیته ماده حاصل وارد صفحه های استریل میشود و پس از چند روز برای مصرف قند بیشتر اسید سیتریک شروع به تولید میکند.
در زیر، چند مرحله اصلی این فرآیند آورده شده است:
۱. آغاز تخمیر:
قارچ Aspergillus niger در محیطی با حاوی محدودهای از مواد مغذی شروع به رشد میکند. این مواد میتوانند شامل گلوکز، سوربیتول، یا سیترات باشند.
کنترل شرایط تخمیر میتوانند بر آن اثر بگذارند، از جمله دما، pH، و مواد مغذی موجود. کنترل دقیق این شرایط مهم است تا بهرهوری تخمیر بیشینه باشد.
۲. تخمیر و تولید اسید سیتریک:
قارچ اسپرژیلوس نیگر در فرآیند تخمیر گلوکز و دیگر قندها را به اسید سیتریک تبدیل میکند. این تولید در محیطی با مقدار مناسب از سیترات (مثلاً به عنوان منبع سیترات) انجام میشود.
۳. فیلتراسیون و جدا سازی:
بعد از تولید اسید سیتریک، محلول را میتوان از سلولهای قارچ فیلتر کرد تا اسید به دست آید. این میتواند شامل فیلتراسیون و جدا سازی مواد جامد و مایع باشد.
جداسازی سلولهای میکروبی در مرحله اولیه فیلتراسیون به این شکل است که میکروبها و سلولهای جامد در محلول جدا میشوند.
این ممکن است با استفاده از فیلترهای مختلف با اندازه مناسب با توجه به ابعاد میکروبها انجام شود. پس از جدا سازی اولیه، فیلتراسیون ادامه مییابد تا سایر جامدات مانند ذرات ریز و مواد آلوده دیگر از محلول جدا شوند. این مرحله ممکن است با استفاده از فیلترها یا مواد جاذب جامد انجام شود. در برخی موارد، جهت کنترل رشد میکروبها و افت ویژگیهای آنتیباکتریایی، اقدام به کلرسازی محلول اسید سیتریک میشود.
۴. تصفیه:
مهمترین هدف تصفیه جدا کردن اسید سیتریک از مواد جامد و سلولهای میکروبی است تا اسید در شکل خالصتری به دست آید. اسید سیتریک به دست آمده را میتوان با استفاده از مراحل تصفیه مانند تبخیر، استخراج، یا کریستالیزه کرد تا به شکل خالصتری برسد. این مراحل ممکن است شامل تصفیه با استفاده از فرآیندهای مانند کریستالیزه، تبخیر، یا تقطیر باشد.
تکنیکهای تولید اسید سیتریک ممکن است در بسترهای مختلف و با شرایط فیزیکی و شیمیایی متفاوت انجام شود، اما این مراحل معمولاً جزو فرآیند تولید این اسید هستند.
نکته: در شرایط دیگر همین قارچ نایجر موجب فساد در مواد غذایی میگردد و ممکن است عامل بیماری ذات الریه گردد. از نظر پزشکی تحقیقات نشان میدهند که هیچ گونه نگرانی برای کپک این قارچ وجود ندارد.سازمان USDA وزارت کشاورزی ایالات متحده آمریکا اسید سیتریک را بی خطر اعلام کرد.
نام ها و عنواهای اسید سیتریک
اسید سیتریک در شیمی با نامها و عناوین مختلفی شناخته میشود. هر یک از این نامها به یک جنبه خاص از اسید سیتریک اشاره دارند و در بسترهای مختلف ممکن است استفاده شوند. برخی از این نامها و عناوین عبارتند از:
۱. اسید ۲-هیدروکسی-۱،۲،۳-تریکربوکسیلیک :
این نام، ترکیب شیمیایی اسید سیتریک را با دقت تعریف میکند.
۲.E330 :
این عنوان به عنوان یک کد مختصر برای اسید سیتریک در محصولات غذایی و صنعتی استفاده میشود. کد E330 به اسید سیتریک اشاره دارد و به عنوان یک کد مختصر در سیستم طبقهبندی مواد غذایی استفاده میشود. این کد به عنوان یک افزودنی معمولاً در فهرست مواد غذایی در بستهبندی محصولات غذایی ظاهر میشود.
در سیستم کد E، هر ماده غذایی یک کد منحصر به فرد دارد که اطلاعات مربوط به نوع و خصوصیات آن را ارائه میدهد. کد E330 به اسید سیتریک اختصاص داده شده است، و این نشاندهنده استفاده از اسید سیتریک به عنوان یک ماده افزودنی در محصولات غذایی است.
از اسید ستریک به عنوان یک افزودنی در مواد غذایی به دلیل خصوصیات آنتیاکسیدانی، افزایش مزه، و تنظیم pH استفاده میشود. این کد E330 در بستهبندیهای محصولات غذایی مختلف، از جمله آبمیوهها، نوشیدنیها، مربا، و محصولات خنککننده، به عنوان یک نشاندهنده استاندارد جهت شناسایی اسید سیتریک در محصولات غذایی استفاده میشود.
Carboxy-3-hydroxypentanedioic Acid.3 :
این نام نیز به ترکیب شیمیایی اسید سیتریک اشاره دارد.
Lemon Acid.4 :
چون اسید سیتریک به میزان قابل توجهی در مرکبات مانند لیمو حاصل میشود، به آن این عنوان هم داده شده است.
Sour Salt .5 یا نمک ترش:
این نام نیز به دلیل طعم ترش این اسید به کار میرود. عبارت “نمک ترش” معمولاً به یک ترکیب از نمک (سدیم کلرید) و اسید سیتریک اشاره دارد. این ترکیب معمولاً در آشپزی و برخی از محصولات غذایی برای افزودن طعم ترش به غذاها یا به عنوان محصولات فرهنگی مصرف میشود.
این ترکیب نمک و اسید سیتریک به عنوان جایگزین اسید خنککنندههای شیمیایی مانند هیدروکلریک اسید به کار میرود و طعم ترش و خنککننده را به غذاها اضافه میکند. معمولاً به عنوان یک افزودنی طعمدهنده و مواد بهبوددهنده طعم در محصولات مختلف از جمله پفک، چیپس، سسها، و تنقلات استفاده میشود.
در برخی مناطق، این ترکیب به عنوان “نمک ترش” یا “نمک لیمو” نیز شناخته میشود. با افزودن این ترکیب به غذاها، میتوان طعم تازگی و ترشی مخصوص لیمو را به غذاها افزود.
اسید سیتریک در محصولات آرایشی و بهداشتی
اسید سیتریک گاهی در ترکیبات لوازم آرایشی نیز استفاده میشود. به عنوان مثال، در محصولات مراقبت از پوست، این اسید به عنوان یک افزودنی معمولاً برای تنظیم pH و خواص اسیدی استفاده میشود. همچنین، ممکن است در فرآیند تولید شامپو، کرم صورت، ماسکهای صورت و محصولات آرایشی دیگر به کار رود.
اسید سیتریک در محصولات مراقبت از پوست ممکن است به عنوان یک ماده افزودنی یا تنظیم کننده pH استفاده شود. این اسید معمولاً در محصولات ضد آفتاب، کرمهای مرطوبکننده، تونرها، گلابیها، ماسکهای صورت و حتی برخی از محصولات آرایشی دیگر یافت میشود.
اسید سیتریک به دلیل خواص خنثیکننده pH و آنتیاکسیدانی که دارد، ممکن است در بهبود بافت پوست و کنترل چربی پوست نیز نقش داشته باشد. همچنین، مهم است که هر محصول حاوی این اسید، در ترکیبات محصول ذکر شده باشد تا افراد با حساسیتهای خاص اطلاع داشته باشند. در ترکیبات ماسکهای صورت نیز ممکن است استفاده شود.
تنظیم PH
این اسید به عنوان یک افزودنی معمولاً برای تنظیم pH و خواص اسیدی محصولات پوستی به کار میرود. همچنین، ممکن است برای اثرات ضد آکنه، تسکین دهنده و تازهکننده پوست نیز مورد استفاده قرار گیرد.
در صورت وجود حساسیت یا آلرژی نسبت به این ترکیبات، از استفاده از محصول خودداری کنید. همچنین، توصیه میشود که هرگز ماسکهای صورت حاوی اسید سیتریک را در نزدیکی چشم استفاده نکنید تا جلوی تماس مستقیم با چشمانتان را بگیرید.
درشامپوها ممکن است به عنوان یک ماده تنظیم کننده pH استفاده شود. این اسید معمولاً برای تعادل کردن و بهینهسازی مقدار pH محصولات به کار میرود و میتواند اثرات نرمکنندگی بر روی موها و افزودنی به عملکرد شامپو بیفزاید. درتونرها ممکن است به عنوان یک ماده تنظیم کننده pH استفاده شود. همچنین، این اسید ممکن است به عنوان یک آنتیاکسیدان و مادهای ملایم که میتواند به ترتیب پوست را تازهکننده کند، به کار رود.
اسید سیتریک در مصارف پزشکی
در زمینه پزشکی، اسید سیتریک معمولاً به عنوان یک ماده اسیدی در برخی از فرآوردهها یا محصولات دارویی مورد استفاده قرار میگیرد. این ممکن است به عنوان یک تنظیم کننده pH در فرآیندهای تولید داروها و حتی در تولید محصولات پزشکی مصرف شود.
همچنین، اسید سیتریک در بعضی از محصولات مرتبط با پزشکی مانند محلولهای آیشود و محصولات مراقبت از چشم استفاده میشود.
در صنعت داروسازی به عنوان یک افزودنی معمولاً برای تنظیم pH و بهبود مستحلبها استفاده میشود. این اسید اغلب به عنوان یک ماده ملایم و ایمن در داروها به کار میرود. به عنوان مثال، در برخی از فرآوردههای شربت، قرصها، یا حتی در محصولات پروتئینی مایع مصرفی، ممکن است این اسید به عنوان یک ماده تنظیم کننده متعادلکننده pH و یا به عنوان یک ماده معمولی جهت تولید بهتر داروها به کار گرفته شود.
در هر صورت، نحوه استفاده و دقیقاً در کدام دارو یا گروه دارویی از این اسید استفاده میشود، به ترکیبات خاص هر دارو و مقررات مرتبط با آن مربوط است. در ترکیبات شربتها به عنوان یک ماده تنظیمدهنده pH و بهبوددهنده طعم ممکن است به کار رود. این اسید علاوه بر این که موجب تنظیم pH محلول میشود، به عنوان یک ماده افزودنی ملایم معمولاً در صنعت غذایی و نوشیدنیها به کار میرود تا طعم محصول را بهبود بخشد.
مصرف اسید سیتریک در شربتها به دلیل ویژگیهای اسیدی و ملایمی که دارد، میتواند به تعادل و کیفیت بهتر طعم و pH کمک کند. گاهی در ترکیبات قرصها به عنوان یک ماده تنظیمدهنده pH و محافظ طعم و رنگ به کار میرود. این اسید به عنوان یک ماده افزودنی ملایم و ایمن در برخی از قرصها میتواند مفید باشد. هدف از استفاده از این اسید ممکن است کنترل و بهینهسازی ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی دارو، افزایش مستحلب قرص، یا کاهش تغییرات طعم و رنگ باشد.
گاهی در محلولهای چشمی به عنوان یک ماده تنظیمدهنده pH یا ماده معمولاً ملایم در ترکیبات محصولات استفاده میشود. این اسید ممکن است به عنوان یک عامل تنظیم کننده در سطح اسیدیته یا طعم و بوی محلول چشمی به کار رود. همچنین، ممکن است برای تحریک مستحلب محصول یا پایداری فرمولاسیون استفاده شود.
برای دقت بیشتر و اطلاعات دقیقتر، به برچسب محصول یا راهنمای تولیدکننده مراجعه کرده و توضیحات محصول را بررسی کنید. همچنین، مشاوره با یک پزشک یا متخصص چشمی میتواند در مورد مصرف محصولات چشمی کمک کند.
پاک کنندهی محصولات
از بین بردن لکه های قهوه، چای و سایر لکهها از طریق اسید سیتریک به عنوان پاک کننده امکان پذیر است. بعضی از محصولاتی که حاوی اسید سیتریک می باشند مبتنی بر آب هستند و موجب خوردگی در فلزها میگردند. بنابراین بعد از تمیز کردن با اسیدسیتریک حتما ان را خشک کنید. اسید سیتریک ممکن است در ترکیبات پاککنندهها به عنوان یک افزودنی یا تنظیمدهنده pH ملایمکننده، یا حتی به منظور افزایش اثرات تمیزکنندگی به کار رود. این اسید معمولاً به عنوان یک ماده ملایم با خواص تمیزکنندگی و ضد باکتریایی محدود به کار میرود.
استفاده از اسید سیتریک در محصولات تمیزکننده میتواند به تنظیم pH محصول، حذف لکهها، و افزایش براقیت و زیبایی سطوح کمک کند.. این اسید علاوه بر تنظیم pH محلول، ممکن است برای افزودنی به عملکرد پاککننده و بهبود خواص آن به کار رود.
استفاده از اسید سیتریک در پاککنندهها ممکن است به منظور تسکین بوی نامطبوع، پاکسازی موثرتر، یا ایجاد حالت خنککنندگی بر روی پوست باشد.
ضدعفونی کننده ها و کاربرد اسید سیتریک در آنها
این ماده را در محصولات ضدعفونی کننده مانند ضدعفونیکنندهی دست، اسپری حشرات، ضد قارچها و غیره به علت از بین بردن باکتری و ویروس کاربرد دارد. اسید سیتریک به عنوان یک اسید ضعیف معمولاً به عنوان ماده شوینده مستقیم استفاده نمیشود. این اسید در عمل بیشتر به عنوان یک ماده تنظیم کننده pH و ملایمکننده در محصولات شوینده، به ویژه دستشویی، شامپوها، صابونها، و محصولات مراقبت از پوست به کار میرود.
استفاده از اسید سیتریک ممکن است برای تعادل pH محصولات شوینده، افزایش اثرات ملایم، و کاهش تجمعهای معدنی احتمالی در آب سخت مفید باشد. در صابونها به عنوان یک ماده تنظیمدهنده pH و ملایمکننده ممکن است به کار رود. این اسید عمدتاً به عنوان یک افزودنی ملایم و طبیعی جهت بهبود خواص تمیزکنندگی و طعم صابون استفاده میشود.
استفاده از اسید سیتریک در صابون ممکن است به تعادل pH، کاهش تنش پوستی، و بهبود خواص مرطوبکنندگی و نرمکنندگی پوست کمک کند. عمدتاً این ماده به عنوان یک ماده تنظیم کننده pH و ملایمکننده استفاده میشود و تمایل زیادی به ایجاد تجمعات معدنی در آب سخت ندارد. با این حال، بستگی به مقدار و نسبت مصرف اسید سیتریک دارد.
اگر اسید سیتریک به میزان زیاد مصرف شود، احتمالاً نقش اصلی آن به تنظیم pH و افزایش اثرات ملایم در محصولات متصور میشود و تجمعات معدنی به عنوان نتیجهای از مصرف اسید سیتریک به شدت کاهش مییابد.
تهیه پنیر با اسید سیتریک
برای تهیه پنیر با استفاده از اسید سیتریک، میتوانید مراحل زیر را دنبال کنید:
مواد اولیه:
– شیر تازه یا شیر پاستوریزه
– اسید سیتریک (معمولاً به صورت پودر)
– نمک
– آب
مرحله دوم گرم کردن شیر:
– شیر را در دستگاه گرمکن گرم کنید تا به دمای حدود ۳۲-۳۷ درجه سلسیوس برسد.
مرحله سوم افزودن اسید سیتریک:
– اسید سیتریک را در یک کاسه جداگانه با آب مخلوط کنید.
– این محلول اسیدی را به تدریج به شیر اضافه کنید و همزمان مخلوط کنید تا شیر اسیدی شود.
مرحله چهارم تجمع پنیر:
– پس از افزودن اسید سیتریک، پنیر شروع به تجمع میکند. مناسب است که این مرحله حداقل ۱۵ دقیقه طول بکشد.
مرحله پنجم برش دانهها:
– وقتی که دانههای پنیر به اندازه مناسبی تجمع کردند، آنها را با چاقو به اندازههای مشخص ببرید.
مرحلهی ششم تصفیه پنیر:
– آب گرم را به پنیر اضافه کنید تا اسید سیتریک و اجزای اضافی دیگر از پنیر جدا شود.
مرحله ی نهایی نمک زدن:
– نمک را به پنیر اضافه کرده و مخلوط کنید.
فایدههای اسید سیتریک چیست؟
اسید سیتریک دارای مزایای مختلف برای سلامتی است. برخی از فواید اسید سیتریک عبارتند از:
۱.اثرات آنتیاکسیدانی:
اسید سیتریک به عنوان یک آنتیاکسیدان عمل میکند و میتواند در مقابل اثرات آسیبزای اکسیداتیو در سلولها محافظت کند.
۲. افزایش جذب آهن:
این اسید میتواند جذب آهن از مواد غذایی را افزایش دهد، که برای افرادی که به اندازه کافی آهن دریافت نمیکنند مفید است. این ماده میتواند فلزات غیرهم آهنی را متصل کند و در فرآیند هضم، جذب آهن از مواد غذایی را افزایش دهد.
این اثر مثبت برای افرادی که نیاز به افزایش جذب آهن دارند، مفید است. از سوی دیگر، برخی اطلاعات نشان میدهد که اسید سیتریک ممکن است در برخی مواقع، به خصوص اگر به صورت زیاد مصرف شود، جذب آهن را کاهش دهد.
این مسئله ممکن است برخی از افراد با کمبود آهن یا آنهایی که برنامههای درمانی خاصی دارند را متأثر کند.
تأثیر اسید سیتریک بر جذب آهن به مقدار مصرف، شرایط فیزیولوژیکی فرد، و نوع غذاهایی که همزمان مصرف میشوند، بستگی دارد.
۳. تنظیم PH
اسید سیتریک میتواند به تنظیم سطح pH در بدن کمک کند و از حفظ تعادل اسیدها و بازها در سیستم گوارشی سود برده و از مشکلاتی مثل سوزش معده جلوگیری کند.
۴. پشتیبانی از سیستم ایمنی:
ممکن است اسید سیتریک به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک کند و در مقابل عفونتها و بیماریها مقاومت بیشتری ایجاد کند. اسید سیتریک به عنوان یک آنتیاکسیدان عمل میکند و از تولید رادیکالهای آزاد در بدن جلوگیری میکند. این مواد آزاد ممکن است سلولها را آسیب بزنند و باعث پیری زودرس و بروز برخی بیماریها شوند. میتواند به تقویت سلولهای دفاعی از جمله سلولهای سفید خون کمک کند. این سلولها در مقابل عفونتها و بیماریها نقش اساسی دارند. همچنین به بهبود جذب مواد مغذی در دستگاه گوارش کمک کند. این امر میتواند به تأمین انرژی و مواد مغذی مورد نیاز برای سلولهای دفاعی کمک کند.
۵. حفظ سلامت اعصاب:
برخی تحقیقات نشان میدهد که مصرف اسید سیتریک ممکن است در حفظ سلامت اعصاب و پیشگیری از برخی اختلالات عصبی موثر باشد. اسید سیتریک به عنوان یک آنتیاکسیدان عمل میکند و از تولید رادیکالهای آزاد جلوگیری میکند. این خصوصیت میتواند به حفظ سلولهای عصبی از آسیب و خطرات مرتبط با استرس اکسیداتیو کمک کند. برخی تحقیقات نشان دادهاند که مصرف اسید سیتریک میتواند بهبود عملکرد عصبی و افزایش کارایی مغزی را تقویت کند و همچنین کاهش التهابات در سیستم عصبی کمک کند.
التهابات میتوانند به طور غیرمستقیم به سلولهای عصبی آسیب بزنند. ممکن است تأثیر مثبتی بر سلامت اعصاب محیطی داشته باشد و از افت نوروپاتی در برخی شرایط جلوگیری کند.
مضرات اسید سیتریک
اکثر افراد بدون مشکل مصرف معمول اسید سیتریک از منابع طبیعی مانند لیمو و نارنج بهرهمند میشوند. با این حال، ممکن است برخی افراد به اسید سیتریک حساسیت داشته باشند یا شرایط خاصی داشته باشند که مصرف آن برای آنها مناسب نباشد. مضرات احتمالی عبارتند از:
۱. سوزش معده:
اسید سیتریک میتواند برخی افراد را حساس کند و باعث تحریک مخاط معده شود، به خصوص اگر شخص دارای مشکلات معده مانند زخم معده باشد. این ماده ممکن است مخاط معده را تحریک کند و برخی افراد را حساس کند، به خصوص اگر دارای مشکلات معده مثل زخم معده باشند. مصرف مقدار زیاد اسید سیتریک ممکن است باعث افزایش تولید اسید معده شود که برای افرادی که به سوزش معده یا اسیدیته معده حساسیت دارند، ممکن است مشکلساز باشد.
امکان دارد بر سفته معده اثر بگذارد و در برخی افراد علائمی مانند سوزش یا درد در قسمت بالایی معده ایجاد کند و از طرفی برخی افراد ممکن است به دلیل مشکلات معده خاص، مصرف اسید سیتریک را تحمل نکنند و این موضوع میتواند به تضعیف عملکرد کلی معده منجر شود.
۲. آلرژی یا حساسیت:
برخی افراد ممکن است به اسید سیتریک آلرژی داشته باشند یا حساسیت نشان دهند که موجب علائم ناخوشایندی مثل تحریک پوست، خارش یا سرفه شود.
۳. تأثیر بر اندازه دندانها:
مصرف زیاد میوههای اسیدی که حاوی اسید سیتریک هستند، ممکن است به طولانیمدت بر روی اندازه دندانها و ایجاد مشکلات دندانی تأثیر بگذارد. اسید سیتریک میتواند به مرور زمان باعث از دست دادن مینرالهای مهم از لایه سخت دندان شود و باعث سفیدی دندانها شود همچنین امکان دارد لایههای حساس دندان را نازکتر کرده و حساسیت آنها را افزایش دهد. ازجهتی به اندازه انامل دندان آسیب بزند و باعث افت کیفیت و ضعیف شدن دندانها شود.
توصیه هایی برای کاهش اثرات منفی اسید سیتریک بر دندانها:
– شستشوی دهان پس از مصرف: شستشوی دهان پس از مصرف میوههای اسیدی میتواند کمک کند تا اسیدها از دهان دفع شوند.
– استفاده از خنککنندهها: مصرف موادی مانند آب یا چای سرد میتواند اثر اسید سیتریک را کاهش دهد.
– استفاده از لیمو به میزان معقول: تا حد امکان مصرف میوهها و نوشیدنیهای اسیدی به میزان معقول و در طول زمان متناسب با ساعات غذا توصیه میشود.
– استفاده از مسواک با مینای فلورید: استفاده از محصولات حاوی فلورید، مانند مسواک و خمیر دندان با مینای فلورید، میتواند به حفظ مینای دندان کمک کند.
۴. تأثیر بر برخی داروها:
اسید سیتریک میتواند تأثیرات برخی داروها را تغییر دهد. برخی داروها با این اسید تداخل دارند، بنابراین افرادی که داروهای خاصی مصرف میکنند، باید با پزشک خود مشورت کنند.
اثرات سینرژیستی اسید سیتریک بر برخی داروها
برخی داروها سینرژی (تقویت موثرات متقابل) داشته باشد یا تأثیرات آنها را تغییر دهد. این امر ممکن است به دلیل تداخل در جذب، استفاده، یا دفع داروها باشد. برخی موارد معروف این تداخلات شامل موارد زیر هستند:
۱. داروهای ضد اسید معده:
افزایش اسیدیته معده به وسیله اسید سیتریک ممکن است تأثیرات داروهای ضد اسید معده را تغییر دهد.
۲. داروهای گروه ACE inhibitor :
برخی داروهای ACE inhibitor ممکن است با اسید سیتریک تعامل داشته باشند.
۳. داروهای ضد انعقاد خون Anticoagulants :
افزایش مصرف مواد حاوی ویتامینC که اسید سیتریک یک منبع از آن است ممکن است با داروهای ضد انعقاد خون تداخل داشته باشد.
۴. داروهای ضد هیستامین Antihistamines :
تداخلات ممکن است در مورد برخی داروهای ضد هیستامین ایجاد شود.
۵. داروهای ضد افسردگی:
برخی داروهای ضد افسردگی مانند ماونتن، ممکن است تداخلاتی با اسید سیتریک داشته باشند.
منابع:
www.acs.org/molecul
desirechemicals.com
مطالب کامل بود ممنون ازتون
ممنون از مطلب مفیدتون
[…] تقاضا روی اسید سیتریک خشک فاین مش ۳۰-۱۰۰ و خشک معمولی مش ۱۰-۴۰همزمان با رسیدن […]
[…] و تنظیم pH در محصولات مانند ژلهها و مرباجات. د. تولید اسید سیتریک در غذاهای منجمد – تنظیم pH و ایجاد کمپلکس نمکی (شلات […]